Stilte zit in alles

De tegenstelling is groot tussen de drukte om ons heen, geroezemoes, geschuif van terrasstoelen, verkeersgeluiden, flarden van gesprekken, begroetingen én het onderwerp van ons gesprek: de stilste plek op aarde.

In een mooie tuin in Amsterdam spreek ik op een zonnige ochtend in april met Ursula Jernberg, fotograaf, over haar bijzondere project. Ze reist deze zomer af naar the quietest place on earth.

Haar project, waarvoor ze een succesvolle crowdfunding campagne heeft opgezet, zal resulteren in een tentoonstelling, die najaar 2019 wordt geopend.

Ik ben benieuwd hoe Ursula zich voorbereidt op haar reis en wat ze daar hoopt te vinden.
En natuurlijk hoe ze tot dit bijzondere initiatief is gekomen.

Mooiste ervaring ooit

Het begon in 2010, toen zij haar Noorse roots achterna reisde en een zeer intense ervaring had in een natuurgebied ten noorden van Trondheim. Tijdens een wandeltocht kwam ze op een plek waar ze helemaal geen geluiden hoorde, geen wind, geen insecten, geen mensen, geen verkeer. Er klonk helemaal niets.

Ze ervoer iets wat ze eerder tijdens meditatie had ervaren: ‘een gevoel van tijdloosheid’ en ‘helemaal één te zijn met de omgeving’. Deze gebeurtenis maakte zoveel indruk op haar dat ze voorgoed gefascineerd is geraakt door stilte en wat stilte met je doet.

In het dagelijks leven in de drukte van Amsterdam ervaart Ursula stilte door te mediteren, yoga te beoefenen, naar stille plekken te gaan, klassieke muziek te luisteren en rustige parken en natuur op te zoeken. Plekken waar weinig mensen zijn.
Wat het opzoeken van stilte haar geeft, is rust, ruimte en gelegenheid voor reflectie.

Sinds ze in de ban is geraakt van stilte is ze ook heel bewust gaan luisteren. Dat heeft het nadeel dat je ook meer last hebt van herrie, zegt ze. Maar als je écht start met luisteren, is er geen weg meer terug.

Waar is het nog écht stil

Iemand die Ursula inspireerde in bewust luisteren en ook een belangrijke rol speelde in het formuleren van haar project the quietest place on earth is Gordon Hempton. Hempton is akoestisch ecoloog en maakt zich hard voor het beschermen van de nog zeer weinige echt stille plekken op aarde tegen geluidsvervuiling.

Het behouden van stille plekken op aarde is iets wat ook Ursula aan het hart gaat.

Zij stuurt Hempton een mail over haar idee om naar stille plekken op aarde te reizen en deze in foto’s vast te leggen voordat de stilte daar voorgoed is verdwenen. Ze wil haar werk als fotograaf volledig aan gaan wenden om stilte in beeld te brengen.
Hempton, zelf ‘vastlegger’ van de meest zeldzame en stille geluiden op deze plekken, reageert enthousiast.

Op haar vraag naar tips en plekken die zij zou moeten bezoeken, komt Hempton met één locatie: de stilste plek op aarde.

Eenvoud

Ik vraag Ursula wat zij daar hoopt tegen te komen. Lachend antwoordt ze: “Zo weinig mogelijk! Heel veel ruimte, rust, stilte, eenvoud, reflectie. Een mooie sterrenhemel. Het uiterste tegenovergestelde van een stad.”

Ook ben ik benieuwd hoe ze de stilte vast gaat leggen. En waar ze dan naar op zoek is voordat ze besluit een foto te nemen.

Ze vertelt dat een foto voor haar stilte ademt als er een eenheid van kleuren is, er geen ruis is en geen verstoringen zijn. Dat het beeld een bepaalde weidsheid en diepte heeft. Dat het beeld voor haar moet kloppen en iets moet vertellen over het gebied.
Het is een heel intuïtief proces.

Als herkenbaar voorbeeld van een landschap wat stilte in zich heeft, noemt Ursula een landschap met sneeuw. Dat geeft een rustig en eenvoudig beeld.

Beschermen

Wat zij mensen mee wil geven met haar werk en expositie is drieledig. Zij wil graag meer bewustwording rondom stilte creëren. Mensen inspireren om stilte op te zoeken. En ze hoopt dat meer mensen in gaan zien dat geluid nadelige gevolgen op ons heeft, nadelige gevolgen op onze gezondheid.

Het grotere streven is dat wij met zijn allen de stille gebieden die er nu nog zijn beschermen.
Zij hoopt dat iemand die haar tentoonstelling heeft bekeken beseft hoe waardevol het is dat er stille gebieden zijn en dat we ze beschermen en behouden.

Als de expositie een succes wordt, wil Ursula graag presentaties en lezingen geven over haar project, ook op scholen. Misschien zou er een korte documentaire over haar reis gemaakt kunnen worden. En het project zou een startpunt kunnen zijn om de stilte van meer gebieden vast te leggen.

Natuurlijk

Ik vraag of zij denkt dat het een verlangen is dat in velen leeft, stilte ervaren, rust, geen verkeerslawaai, harmonie. Ursula denkt dat wel. Dat het een heel natuurlijk iets is om meer stilte en rust om je heen te hebben en daar goed in te gedijen, maar dat we dat gevoel zijn kwijtgeraakt door onze hectische levens.

Stilte is voor haar zelf een levenswijze geworden. Een manier om overprikkeling te voorkómen. Het gaat om het maken van bewuste keuzes; selectief te zijn in met wie je afspreekt, wat je eet, waar je je mee omringt en na te gaan hoeveel energie iets je kost.
Dat inspireert me en roept bij mijzelf ook de behoefte op om mijn eigen leven te herijken.

Tip van Ursula

Als laatste vraag ik Ursula of zij een tip heeft voor ‘stiltezoekers’.
Ja zeker: Vind jouw manier van stilte beleven en doe dát!
Voor de één is dat misschien hardlopen, voor de ander klassieke muziek luisteren. Maak er niet een ingewikkeld ding van.
Stilte zit in alles. Probeer het te vinden in je eigen huis of maak bijvoorbeeld 1 x per week een wandeling in een rustig gebied. Vind vooral niet dat het aan bepaalde regels moet voldoen.

Als Ursula terug is van haar reis, spreken we elkaar weer, belooft ze.
Ik kijk er naar uit!

(naschrift: Over Ursula’s reis lees je in deze blog)

Wat is jouw manier van stilte beleven? En hoe kom jij tot rust in een drukke stad?

Leuk als je dat met ons deelt.

Ik wil het delen